Oosterweelverbinding Linkeroever, Antwerp

De Ring van Antwerpen

De vermaledijde Ring, die reizigers, vervoerders en omwonenden al zolang tot wanhoop drijft wordt in een groots werk door de Antwerpse en Vlaamse overheden aangepakt. Het is noodzakelijk de doorstroming te verbeteren en daarbij te zorgen voor optimale veiligheid. Het gaat er vooral om de inpassing in de stad en om het landschap ingrijpend te verbeteren, zodat overlast door geluid, zicht en luchtvervuiling vermindert en de Ring niet langer een muur vormt die de stad verdeelt. De Ring biedt ook een netwerk van fiets- en voetgangersverbindingen die wijken en groene zones bereikbaarder maakt. Nieuwe onderdoorgangen en groene geluidswallen zijn de voornaamste instrumenten om die doelen te bereiken.

De Noordknoop

Architectenbureau ZJA leverde in samenwerking met Lantis het ontwerp voor het deel van de ring dat wordt aangeduid met de Oosterweelverbinding en dan weer het onderdeel daarvan dat op de Linker Scheldeoever ligt. Vlak na de aanlanding van de nieuwe Scheldetunnel bereikt een automobilist komend vanuit noordelijke richting de Noordknoop. De fly-over die in een sierlijke lijn over het kruispunt leidt is een blikvanger. Het ontwerp gaat uit van het landschap en zorgt er voor dat eerst het zicht op het groen van het Sint Annabos en het groen bij Blokkersdijk optimaal is, om dan, als de bebouwing begint, te verzinken tussen groene geluidswallen. Richting Zuidknoop verheft de weg zich dan weer.

Op de Linkeroever ligt het accent nadrukkelijk op de relatie tot de groene zones en het ontsluiten ervan voor fietsers en voetgangers. Dat betekent veel nieuwe fietsroutes met nieuwe fietsbruggen en onderdoorgangen. Om helderheid en continuïteit te waarborgen is overal dezelfde vormentaal aangehouden: overal zijn donkere keerwanden voorzien, zijn er dezelfde slank vormgegeven, licht wijkende hekken, en de lichte dekken, die onder een hoek van 45 graden afslanken.Bij de onderdoorgangen zijn de wanden steeds juist licht van kleur. De fietspaden kunnen hier op de lInkeroever breed zijn en bij stadsparken zijn er rustpunten, voorzien van banken en tafels.

Opvallend in het ontwerp is de eco-onderdoorgang en het brede ecoduct die even ten zuiden van de Noordknoop gepland zijn, ze zullen de natuurwaarde van de stadsparken aanzienlijk vergroten.

De Zuidknoop

Ook bij dit complexe verkeersknooppunt is er een afbuigende fly-over die het verkeer over de verbindingswegen naar Laarbeek en Zwijndrecht en de twee spoorlijnen leidt. Het ontwerp voorziet er in dat het groen uitgebreid wordt en het gebied van het verkeersknooppunt wordt ingetrokken. Transparante geluidsschermen zorgen ervoor dat het verkeer zicht houdt op het landschap. Waar het kan worden op en afritten en onderdoor gaande wegen verzonken in het landschap. Ook bij Laarbeek komen nieuwe fietsonderdoorgangen en twee fietsbruggen. Net als bij de onderdoorgangen voor het autoverkeer zijn de keerwanden donker van kleur en de wanden binnen juist licht.

Op de Linkeroever moet op deze manier de Ring aan capaciteit en efficiency winnen, terwijl de groene zones en parken versterkt en uitgebreid worden en voor bewoners en bezoekers, per auto maar vooral met de fiets het hele gebied sneller en comfortabeler te bereiken en te doorkruisen is. De verbetering van de Ring die hier ontworpen is heeft als aanvullend doel de Linkeroever voor bewoners van de stad aan de rechteroever aantrekkelijker te maken als recreatiegebied.

Architect: ZJA

Opdrachtgever: Lantis (Leefbaar Antwerpen door Innovatie en Samenwerken), een overheidsorgaan in combinatie met Sweco Belgium en Witteveen+Bos

Aannemer (infrastructuurwerken): Aannemerscombinatie Rinkoniên (Artes Roegiers, Artes Depret, CIT Blaton, MOBILIS en Stadsbader)

[English]

The Ring of Antwerp

In a huge effort the cursed Antwerp Ring Road, that has exasperated travellers, transport companies and residents for so long, is to be overhauled and renovated by the Antwerp and Flemish authorities. It is necessary to improve the flow of traffic and optimize safety. But the main purpose of the renovation is to take a big step forward in improving the way the highway system is embedded in land- and cityscape. That involves reducing the negative effects of sound, sight and air pollution and making sure the Ring is no longer a wall partitioning the city. The new ring will also provide new connections for pedestrians and cyclists, to travel to other neighbourhoods and reach the new park zones. New underpasses and green noise barriers will be the most important means to achieve that.

The North Junction

In collaboration with Lantis, the architectural studio ZJA delivered the design for the section of the Ring known as the Oosterweel connection, and in particular the section located on the left bank of the Schelde river. Shortly beyond having exited the new Schelde Tunnel, drivers coming from the north reach the North Junction. The fly-over that leads the traffic over the junction in a graceful line is a true eye catcher. The design is based on attention to the surrounding landscape and ensures an optimal view of the woodlands at St. Annabos and Blokkersdijk. Further along, where residential areas emerge, the road drops to disappear between green noise barriers. Towards the South Junction the road re-surfaces again.

On the left bank the emphasis is explicitly on the relationship with the green zones and the easy access for pedestrians and cyclists. That has led to many new bicycle paths, featuring bridges and underpasses. To maintain a sense of continuity the design maintains an identical form language: dark coloured retaining walls, identical slightly tilted fencing in a slender design and the light grey decks of the fly-overs, tapered at 45 degrees. Through the fly underpasses the walls are consistently bright in colour. The bicycle paths can be kept wide on the left bank and there is space for recreational areas and resting points, where benches and tables can be found. A distinct feature of the design is the eco-underpass and the wide ecoduct planned just south of the North Junction. These will increase the ecological value of the city parks substantially.

The South Junction

This complex traffic junction also features a diagonal fly-over that leads traffic over the connecting roads to Laarbeek and Zwijndrecht and the two railway tracks. The design plans the expansion of green zones deep into the area dominated by the junction. Thanks to transparent noise barriers motorists keep a view of the landscape here. Wherever possible exits, approaches and intersecting roads are embedded into the landscape. New underpasses for cyclists and two bicycle bridges will be built at Laarbeek as well. The same style applies as in the case of underpasses for cars, the retaining walls are dark, while the inside walls are bright in colour.

In this way the Ring on the left bank gains in capacity and efficiency, while strengthening and expanding the green zones and parks and making sure the whole area becomes far better accessible for residents and visitors, by car, but mainly by bicycle. The improvement of the Ring also serves to make the left bank more attractive as a recreational area for residents from all over the city.

Architect: ZJA

Client: Lantis a municipal body, in collaboration with Sweco en Witteveen + Bos


Contractor (infrastructure): Aannemerscombinatie Rinkoniên (Artes Roegiers, Artes Depret, CIT Blaton, MOBILIS en Stadsbader)