Gemeentehuis Bronckhorst

In 2005 werden vijf kleine gemeenten en een veertigtal dorpen in de Gelderse Achterhoek samengevoegd en omgedoopt tot één gemeente met de naam Bronckhorst. Voor deze bijna 40.000 inwoners tellende gemeente ontwierp atelier PRO een licht, open en transparant gemeentehuis, dat de nieuwe bestuurlijke eenheid overtuigend en elegant symboliseert.

Het resultaat is een duurzaam, helder georganiseerd gebouw dat qua karakter en vormentaal is geïnspireerd op het omringende Gelderse weidelandschap: een combinatie van zacht glooiende velden en een hoekige verkaveling met geknikte lijnen.

Het gebouw bestaat uit twee naast elkaar gelegen, licht naar buiten geknikte kantoorvleugels. De vleugels zijn van ongelijke hoogte en de daken lopen flauw hellend op. Het gras loopt door tot aan de centrale hal die de twee geknikte gevels naadloos met elkaar verbindt. Op de strakke gevels prijkt een matrix van luiken die een interessant schaduwspel teweegbrengen. De kunstenaar Jaap Drupsteen heeft aan de buitenzijde van de luiken op subtiele wijze een reliëf aangebracht van landschappelijke foto’s. Aan de binnenkant kan men afbeeldingen uit het gemeentearchief ontwaren.

Doorzichten

Te midden van de twee gebouwvleugels biedt het hart van het gemeentehuis doorzichten naar de landschappelijke omgeving. Grote vensters omlijsten de vergezichten van boomgroepen en monumentale boerderijen. Vanaf de Rondweg zien voorbijgangers het grote raam van de raadszaal. Omgekeerd vergaderen raadsleden met zicht op het kerktorentje van Hengelo. Tegelijk is er in de middengang beschutting onder een voor lichtinval los gehouden dakvlak tussen de hoog opgaande zijmuren van geelwitte baksteen.

Letterlijke openbaarheid

Het interieur heeft veel aandacht gekregen, van de publiekshal, raadzaal, burgemeester en wethouders ruimten tot de beide kantoorvleugels. Grote ramen geven niet alleen vanaf de Rondweg zicht op de raadszaal, maar ook vanuit de mooie, royale centrale hal. Bij speciale gelegenheden kan de wand naar de hal zelfs helemaal worden opengeschoven. Openbaarheid van bestuur is hier heel letterlijk genomen. Ook typerend zijn de kantoorkamers, waar slechts de werkplekken aan het zicht onttrokken zijn maar de ruimte eromheen zo transparant mogelijk is. Het meubilair is zo duurzaam mogelijk en het materiaalgebruik is op elkaar afgestemd. Zo ontstaat een prachtig geheel van Scandinavische eenvoud. Een van de klappers is de kopshouten vloer in de centrale hal.

Extreem energiezuinig

Bronckhorst heeft niet alleen een licht, open en transparant gemeentehuis gekregen, maar ook een extreem energiezuinige. Dit is beloond met het hoogst haalbare Green Calc A+ Label*. Met de principes van passief bouwen is het met dit ontwerp mogelijk gebleken een EPQ van 0,36 te halen. Dit betekent een energiegebruik van slechts 36% ten opzichte van de norm volgens het bouwbesluit ten tijde van de ingebruikname. De principes van het passief bouwen zijn met gezond verstand toegepast. Een sprekend voorbeeld zijn de luiken. De 280 luiken zijn bedoeld om een teveel aan zonnewarmte buiten te houden, waardoor het gebouw overdag niet te zeer opwarmt. Vernieuwend is dat zij ’s nachts kunnen sluiten en zo de warmte binnen het gebouw vasthouden. Een andere greep is de CO2 gestuurde ventilatie, deze gaat nooit verder terug dan tot een derde van het minimum.

*Ten tijde van de ingebruikname was het gemeentehuis Bronckhorst het meest energiezuinige gemeentehuis van Nederland met een gemiddelde GPR score van 8,2 en een Greencalc score van 234.