Leidsestraat 100

De Leidsestraat in de historische binnenstad van Amsterdam is een van de drukste winkelstraten van Nederland. Op zaterdagen passeren er 50.000 voetgangers. Daarbij rijden er 3 tramlijnen door de Leidsestraat. Het pand op nummer 100 bevindt zich vlakbij het Leidseplein in de bufferzone van de door Unesco als werelderfgoed bestempelde grachtengordel.

Het bestaande pand, met gevels aan de Leidsestraat en de Lange Leidsedwarsstraat is een pand uit de jaren ’80 van de vorige eeuw zonder monumentale waarde. De eenvoudige architectuur van het pand doet weinig recht aan de bijzondere hoekligging. Ook is de winkeloppervlakte op de begane grond relatief klein en is de ruimte laag en donker. De 2 bovenliggende lagen bestaan uit 2 woningen die zijn ingericht voor kamerverhuur.

In februari 2018 heeft de Architekten Cie. een besloten prijsvraag gewonnen voor nieuwbouw op de plaats van het bestaande pand. Het winnende plan viel op door de mogelijkheid om een winkel over 3 verdiepingen te maken (kelder, begane grond en 1e verdieping), deze van buitenaf overhoeks zichtbaar te maken door een open rastergevel met kwalitatief hoogwaardige lichtgekleurde baksteen en boven de winkel nog ruimte te vinden voor 3 verdiepingen met compacte studio appartementen.

Tijdens het daaropvolgende ontwerpproces werd vastgesteld dat de hoofddraagconstructie en kelder van het bestaande pand nog grotendeels te hergebruiken waren. Het ontwerp is daar op aangepast en het plan werd een transformatie in plaats van nieuwbouw.

Het ontwerp voor de winkel en bovenliggende woningen valt met de rooilijnen, dakvorm en goothoogtes binnen de marges van het bestemmingsplan. Binnen die marges was het mogelijk om 2 extra verdiepingen (ca. 260 m2) toe te voegen aan het bestaande gebouw.

Het gebouw en de gevels hebben een traditionele vorm. De materialisering en details zijn modern en tijdloos. Het ritme van de raamopeningen volgt de bestaande constructie. Ranke gemetselde penanten met diepe, dubbel uitkragende neggen en horizontale stroken in staand verband geven de gevel diepte en een dynamische schaduwwerking. Het gevelmateriaal is rijk in kleur en textuur door toepassing van geglazuurde strengpers bakstenen. De glazuur op het onregelmatige bezandde oppervlak geeft iedere baksteen een unieke lichte levendige kleur en textuur. Door de hardheid van de glazuur en baksteen zal de gevel eeuwenlang zijn kleur en kwaliteit kunnen behouden en draagt het gebouw bij aan een duurzaam straatbeeld.

De gevel van de dubbelhoge winkelplint aan de Leidsestraat en om de hoek in de Lange Leidsedwarsstraat heeft een eigen afwijkende gevelinvulling van houten kaders, kozijnen en IPE profielen waarvan de vorm, diepte en detaillering refereren aan typisch Amsterdamse houten gevels elders in de binnenstad.

In het pand bevindt zich een winkelruimte verdeeld over 2 verdiepingen. De kelder zal vooral gebruikt worden als opslagruimte.

Op de 2e verdieping bevinden zich twee appartementen en op de 3e en 4e verdieping drie 2-laagse appartementen. Twee van deze appartementen hebben een dubbelhoge dakkapel waar zich een vide achter bevindt. Hierdoor kan men vanaf de bovenste verdieping op de straat kijken. Van buitenaf bekeken vormen deze hoge dakkapellen een eigentijdse versie van een Amsterdamse topgevel.

Ondanks het feit dat dit een verbouwing is voldoet het plan grotendeels aan de huidige energieprestatie eisen. De woningen worden verwarmd door warmtepompen en op het platte deel van het dak is ruimte voor zonnepanelen. Door deze manier van verwarmen heeft het gebouw geen gasaansluiting meer nodig.