Koffieruimte Noord Hollands Archief

Een dialoog tussen historie, koffie, innovatie en duurzaamheid. Hoe een historisch archief voldoet aan de actuele samenleving. De samenwerking tussen het Noord-Hollands Archief en interARC schrijft geschiedenis. NHA opnieuw gearchiveerd. De oude koffieruimte was te klein en weinig sfeervol, het atrium had zijn functie verloren. Het idee om het atrium te benutten als koffieruimte bracht letterlijk nieuw leven in het hart van het pand.

Een revaluatie van een opdracht uit 2020 resulteerde in een ontwerp voor herbestemming van het atrium met behoud van vertrouwde elementen. Geraffineerd, minimalistisch, strak en flexibel. Met respect voor het bestaande gedachtegoed, zoals de renovatie uit 2013 naar ontwerp van Happel Cornelisse Verhoeven.

Less is more

Het was een queeste van zoeken naar puur en eenvoud. 'Gaat een materiaal wat van teveel lagen moet worden ontdaan in de toekomst wel als hernieuwde grondstof gebruikt worden? Men kiest liever voor de makkelijke weg, zonder gedoe en hoge kosten van recycling', aldus Maud. Kortom: maak losmaakbaarheid laagdrempelig. Alleen dan is een ontwerp circulair succesvol.

Een meubel met twee perspectieven

Midden in de open ruimte is een meubel geplaatst, visueel één geheel met de vloer. Aan de gesloten kantoorzijde functioneert het als koffiemeubel. Aan de zijde van de open studiezaal is het een bank waar men iets kan nuttigen, dan wel kan flexwerken. Beide delen worden op subtiele wijze van elkaar gescheiden door hoge beplanting. Het gehele meubel is volledig circulair ontworpen. Het is uit delen van 1.20 meter opgebouwd en zonder enige aanpassing ook als losse elementen te gebruiken. Indien het in de toekomst alsnog in onbruik raakt, kan het meubel eenvoudig worden gedemonteerd en de materialen zonder waardeverlies weer als grondstof worden hergebruikt.

Voor het meubel zijn vele hernieuwbare (biobased) materialen de revue gepasseerd, van spaanplaat van reststromen uit de landbouw tot geluidsabsorberend kurk. Allen bleken zonder toevoeging van afwerkingslagen of constructieve drager onbruikbaar, waren te kwetsbaar of onaantrekkelijk qua uitstraling. Dé vondst: Een plaatmateriaal op basis van rijstvliezen; waterafstotend, constructief verwerkbaar en onbehandeld te gebruiken. Om aan de wens van kleur te voldoen is het materiaal alsnog afgelakt met een groene milieuvriendelijke Cradle to Cradle lak. Als finesse zijn de kopse kanten van het meubel kaal gehouden en wordt de samenstelling van het meubel onthuld.

De constructie van het meubel bestaat uit een plaatmateriaal dat is vervaardigd van land- en tuinbouwoverschotten. Dit alternatief voor hout bestaat voornamelijk uit snelgroeiende eenjarige planten en zorgt met zijn CO2 binding voor een grotere klimaatbescherming. Het binnenwerk van het pantry-deel is gemaakt van circulaire spaanplaten met een dun laagje melamine.

Het aanrechtblad van wit steencomposiet, van recyclebaar kwarts en plastic flessen uit onder meer huishoudelijk afval, zorgt voor een fris contrast.

Kussens voor de bank zijn met een groene vilten stof gemaakt van 100% wol, afritsbaar en eenvoudig te wassen. De vulling is van hergebruikt koud schuim.

Een duurzaam ensemble

De diepgroene gietvloer in de ruimte is slijtvast en behoeft minimaal onderhoud. Een vloeibare vorm van linoleum. Een product bestaande zuiver uit natuurlijke waardevolle materialen, zoals lijnzaad olie, kurk en minerale bindmiddelen.

 Een akoestische verbetering in de ruimte was essentieel. Naast een geluiddempende plafondoplossing, is één van de lange glazen zijden van akoestische panelen voorzien. Een modulair systeem bestaande uit halve cirkels gemaakt van gerecyclede PET flessen. De bevestiging van de panelen met zuignappen maakt re- configuratie mogelijk en indien gewenst eenvoudig (her) te gebruiken.

De huidige verlichting was nog in goede staat en passend bij het nieuwe ontwerp, maar had een uplift nodig naar dimbaar LED. Niet de makkelijkste keuze, maar wel de meest duurzame!

Een deel van het losse aanwezige meubilair uit de studiezaal en oude koffieruimte is voorzien van een witte Cradle to Cradle laklaag en opnieuw ingezet. Zowel bestaand als nieuw zijn nu complementair. Ter aanvulling een paar vintage stoelen voor een stijlvolle comfortabele zit.

Klaar voor de toekomst

Het atrium is weer nieuw leven ingeblazen met een verfrissend en flexibel interieur. Een fijne nieuwe plek voor samenkomst en ontspanning. Aan de overige ruimtes zijn andere invullingen gegeven, zodat Noord-Hollands Archief klaar is voor de toekomst.

Het Noord-Hollands Archief en interARC hebben elkaars hoge ambities op het gebied van duurzaamheid versterkt. Men heeft door te pionieren en het project als pilot te bestempelen een innovatieve totstandkoming neergezet. Een voorbeeld van dat het ook anders kan.