ArsenaalDelft

In het voorjaar van 2022 openden een hotel, een restaurant en een expositieruimte op een historische locatie in Delft: het zeventiende-eeuwse wapenarsenaal en voormalige Legermuseum. cepezedprojects stond samen met Driestar aan de wieg van deze transformatie. cepezedbouwteam begeleidde de bouw van de door cepezed en cepezedinterieur gemaakte ontwerpen. De inzet van de volle breedte van het bureau leidde tot een prachtig resultaat. Eyecatcher zijn twee ranke nieuwe voetgangersbruggen.

De geschiedenis van ArsenaalDelft voert terug tot 1602. In dat jaar werd het eerste wapen- en munitiedepot gebouwd op de landtong tussen de Delftse Schie, de Lange Geer en de Oude Delft. Dit arsenaal van de Staten van Holland lag goed verdedigbaar aan de kop van de kade. Dikke muren beschermen de explosieve voorraad tegen aanvallen. Al in 1692 volgde een grootschalige uitbreiding van het complex en in 1802 werd ook het aangrenzende ‘Oost-Indisch Pakhuis’ bij het arsenaal gevoegd.

In het wapenarsenaal, of armamentarium, lag een tot de verbeeldingsprekende voorraad. Wat te denken van affuiten, musketten, salpeter, Engels bloktin, patroonpapier, geklost garen en ladders? Toen het arsenaal in 1948 zijn functie als opslag verloor kwamen daar tanks, veldgeschut, zoeklichten, radarinstallaties, brisantgranaten, ontstekingsmechanismen en landmijnen bij – te weten studiemateriaal van het ministerie van Oorlog.

Al met al was het van 1602 tot 2013 wapens wat de klok sloeg. Na het vertrek van het ministerie bood het arsenaal van 1989 tot 2013 namelijk ruimte aan het Legermuseum. Maar sinds 2022 kun je op deze monumentale locatie borrelen en dineren in restaurant Loetje en overnachten in Hotel Arsenaal, onderdeel van WestCord Hotels. iQ Events organiseert tentoonstellingen in de nieuwe expositieruimte en theaterimpresariaat Senf houdt kantoor in het complex. Twee nieuwe voetgangersbruggen verbinden de landtong met de straten aan de overzijde van het water, waarmee de kades rond het arsenaal onderdeel worden van de fijnmazige structuur van de Delftse binnenstad.

‘zwevende bruggen’

Bij de herontwikkeling van ArsenaalDelft kwamen alle bij cepezed aanwezige expertises samen. De ontwikkeltak van het bureau, cepezedprojects, was betrokken bij de aankoop van het monumentale complex in 2015 en bij de vergunnings- en bestemmingsprocedures en de zoektocht naar exploitanten die daarop volgden. cepezedinterieur richtte het casco opnieuw in – met losse elementen, zoals het bij een monument betaamt –, cepezed ontwierp de bruggen, cepezedbouwteam begeleidde de uitvoering en blijft betrokken in de beheerfase.

De zorgvuldige aanpak van cepezed, dat zelf is gevestigd in een monumentaal pand even verderop, werd opgemerkt door de lokale historische vereniging Delfia Batavorum. Die kende cepezed in 2022 de Le Compteprijs toe voor het ontwerp van de nieuwe bruggen. Ook voor de twee bruggen golden strikte bepalingen: de kades mochten gezien hun monumentale status niet worden aangetast. Om de historische architectuur niet te overschreeuwen was het uitgangspunt voor het ontwerp sowieso een zo ‘onzichtbaar’ mogelijke brug. Vandaar de slanke vorm, het gladde staal, de op de omgeving afgestemde, donkergrijze kleur, en de uitgekiende aanlanding.

De twee bruggen overspannen een afstand van respectievelijk dertien (Oude Delft) en zestien (Lange Geer) meter. Door hun fraaie boog en ranke vorm passen de bruggen mooi in hun historische omgeving, al ogen ze onmiskenbaar modern. De pijlers bevinden zich compleet onder water – de pijlerdelen zijn ter plekke gelast, in de bodem van de gracht gedraaid, en gevuld met grout. Door deze constructie lijken de bruggen boven het water te zweven. Een dunne balustrade houdt hun aanzicht ijl.

reversibele inbouwelementen

De drie jaar die de bestemmingsplanwijzing duurde, besteedde cepezed alvast aan de restauratie van het casco. Onder meer houtrot, afbladderend stucwerk, achterstallig schilderwerk, daken en goten werden aangepakt, aangezien er sinds 1981 weinig aan het monument was gedaan. Het inpassen van de nieuwe, reversibele inbouwelementen ging in 2017 van start. Bestaande constructie-elementen en daglichtopeningen bepaalden in grote mate de positie van de hotelkamers: alleen waar de constructie het toeliet, kon een schacht gemaakt worden voor de installaties. De sanitaire units van de hotelkamers zijn door cepezed ontworpen als losse prefab-doosjes.

harmonie in contrast

De bestaande glazen hal en entree van het Legermuseum fungeert nu als de hoofdentree van het hotel. Ingrepen zijn beperkt tot het noodzakelijke en met zorg uitgevoerd, zo zijn dichtgemetselde ramen en doorgangen weer opengemaakt waar dat voor de nieuwe functie noodzakelijk was. Nieuwe toevoegingen zijn juist modern, zodat de ingreep duidelijk zichtbaar is – in het ontwerp is gezocht naar harmonie in contrast. De binnenplaats van het gebouw uit 1602 kreeg een glazen overkapping voor extra restaurantoppervlak en een betere beleving van de binnenplaats. De drie nieuwe gebruikers hebben zelf de afwerking en styling van de interieurs verzorgd. Op het allerlaatste onderdeel van ArsenaalDelft wordt nog gewacht: een drijvend terras dat net als de kop van de kade trapeziumvormig zal zijn.