Gezondheidscentrum Tuindorp Nieuwendam

Het klinkt logisch: een verbouwing van een gezondheidscentrum moet ook uitgevoerd worden met gebruik van gezonde en biobased materialen. Dat dit niet een loze kreet is, bewijst de uitbouw van een gezondheidscentrum in Amsterdam-Noord. In een voormalige school in Tuindorp Nieuwendam is al jaren het gelijknamige gezondheidscentrum gevestigd. De drie huisartsen en een fysiotherapeut die er praktijk houden, hebben echter behoefte aan meer ruimte en willen graag uitbreiden. Het resultaat is een uitbouw met extra praktijkruimten van in totaal honderd vierkante meter, die eerder dit jaar is opgeleverd in de stijl van de al bestaande, voormalige school. ‘De focus lag vooral op het opwaarderen van het gebruikscomfort en de logistiek van de praktijk enerzijds en op de architectonische inpassing van het geheel in de historische wijk anderzijds’, vertelt architect Huib van Zeijl van Équipe uit Amsterdam. ‘We hebben met Mark van Loosdrecht – de bouwmanager die door de praktijkhouders is ingeschakeld om het proces op te starten en te begeleiden – gesproken over de mogelijkheden van verduurzaming van het project. Hij en een van de opdrachtgevende artsen zijn ook groot voorstander en hebben de collega's van het gezondheidscentrum meegesleept in hun enthousiasme. “Duurzaamheid” is daarmee een terugkerend thema in de ontwerpoverleggen geworden.’ Houtskeletbouw Van Zeijl: ‘In overleg met Eco+Bouw is gekozen voor houtskeletbouw. Behalve de ecologische component van houtskeletbouw levert het tevens een fijner binnenklimaat en meer comfort op dan de vaak toegepaste kalkzandsteen of cellenbeton.’ Daarnaast zijn de nieuwe en enkele aangepaste werkplekken van zo veel mogelijk daglicht voorzien. ‘Dit hebben we gedaan door de grote raampartij aan de straat met een koof aan de binnenzijde hoog op te trekken en door alle nieuwe praktijkruimten van een daklicht te voorzien. Zo wordt het bioritme van de gebruikers optimaal gestimuleerd en kan goed en natuurlijk worden geventileerd.’ Verder is het pand berekend op de toekomstige toepassing van een groen dak. ‘Daarmee verlaag je de impact van de zon op het platte dak. Ook krijgen de buren een fraaier uitzicht en de lokale vogels en insecten een extra leefplek. En om de wijk zo heel direct wat terug te geven is op de kop van de nieuwbouw, pal op het zuiden aan het pleintje aan de Edammerstraat, een bank in de gevel geïntegreerd onder het uitkragende dak.’ Grafisch uiterlijk Er is gekozen voor een gevelsteen, terwijl vanuit duurzaamheidsoverweging eveneens voor hout of (leem)stuc gekozen had kunnen worden. Van Zeijl: ‘Maar het doorzetten van het beeld van de bestaande bebouwing was hierin vanuit welstand leidend. Exact dezelfde steen vind je echter niet. Bij het heel lichtgrijs keimen van de nieuwe gevel werden de bestaande entree en wachtkamer ook meegenomen. Het maakt dat de nieuwbouw hier samensmelt met het gebouw aan de Avenhornstraat. Het krijgt daarmee één rustig, grafisch uiterlijk. Met de input van Eco+Bouw is het uiteindelijk een dampopen, ademende buitengevel geworden.’ Ventilerende onderdorpel Om het binnenklimaat verder op peil te houden adviseerde Eco+Bouw om te kiezen voor een bijzondere vorm van ventileren en verwarmen, vertelt Patrick Schreven van Eco+Bouw. ‘Dit gebeurt nu via een ventilerende onderdorpel van het kozijn, waardoor buitenlucht wordt aangezogen. Deze wordt voorverwarmd door een Climarad-radiator. Daarmee voorkom je het gevoel van trek en het is een veel energiezuinigere oplossing.’