Jakoba Mulderhuis

Met de bouw van het Jakoba Mulderhuis is de laatste stap gezet in de vervolmaking van de Amstelcampus van de Hogeschool van Amsterdam (HvA). Dit project gaat over de creatie van een architectonisch hoogwaardig onderwijsgebouw in goede relatie met haar omgeving. Over een toekomstbestendige plek voor medewerkers, studenten en docenten. Waar nieuwe ideeën ontstaan en samenwerkingen tot bloei komen.

Het Jakoba Mulderhuis vormt met haar 25.000 m2 BVO het sluitstuk van de campus van de HvA, die aan het begin van de Wibautstraat verrijst, op de grens van de historische binnenstad en de Amstel. Vanuit de stad gezien vormt het samen met het monumentale Benno Premselahuis aan de overzijde van de straat een poort aan deze grootstedelijke as. In het nieuwe programma is een duidelijke stedenbouwkundige structuur zichtbaar door de toepassing van twee gebouwmassa’s met verschillende hoogtes. Een atrium (nieuwe binnenplaats) creëert een aangename binnenruimte tussen de nieuwe blokken en het bestaande gebouw.

De toekomst in breder perspectief bekijken

Technologische vooruitgang, globalisering en een nieuwe visie op onderwijs maken dat ‘inspelen op verandering’ de leidraad was in het ontwerp. Het gebouw is flexibel in te delen, afhankelijk van onderwijswensen en studentenaantallen. Naast flexibiliteit op korte termijn hielden we in het ontwerp ook rekening met eventuele functiewijzigingen. Met de toepassing van gescheiden installaties per gebouw, een demontabel atriumdak en andere constructies die gemakkelijk te verwijderen zijn.

Substantiële samenwerkingen stimuleren

De slogan van de HvA is ‘Creating Tomorrow’. De open en transparante sfeer van het ontwerp sluit perfect aan bij deze visie. Waarbij onderwijs en onderzoek uitgaat van meer projectmatig werken en samenwerken en minder tijd in collegebanken. Verdeeld over de hoog- en laagbouw zijn er daarom zogeheten ‘mixed zones’: informele onderwijs-, werk- en ontmoetingsplekken, waar studenten en docenten van verschillende opleidingen elkaar vinden, kennis delen en samenwerken. De open sfeer van het atrium stimuleert deze wisselwerking.

Integraal duurzaamheidsambities verwezenlijken

Mede door een integrale aanpak en implementatie voldoet het ontwerp uit 2012 van het Jakoba Mulderhuis bij voltooiing in 2022 aan de eisen van de BREEAM Excellent certificering. Met de gecombineerde eigenschappen verbruikt het gebouw in de toekomst minder energie dan de aanbevolen Nederlandse bouwregelgeving en voldoet het aan het ‘Programma van Eisen - Frisse Scholen’. Deze ambities worden behaald door duurzaamheidsmaatregelen zoals de toepassing van recyclebare gevelmaterialen, klimaat gecontroleerde plafonds, gevelschermen voor zonwering en een seizoensgebonden systeem voor energieopslag.

Uitdagingen in de uitvoering overwinnen

Omdat het gebouw tegen de binnenstad aan en op de kruising van twee hoofdcorridors dicht bij het water staat, is de bouwplot ontzettend krap. Uitvoeringsprocessen en Just in Time (JIT) management zijn enorm belangrijk. Alles moet heel precies. Gemaal oost was al jaren niet meer in gebruik. Deze betonnen constructie is tot op -1 niveau verwijderd. Vervolgens zijn er palen in geslagen en is de ondergrondse ruimte opgevuld met aarde. Gemaal west is nog in werking waarbij de entree is aangepast zodat toegang mogelijk blijft en het gemaal volledig is geïntegreerd in het ontwerp. Het Jakoba Mulderhuis is een mooi voorbeeld van hoe de Architekten Cie. complexiteit ombuigt naar kracht.

Digitaal aanbesteden

Het Jakoba Mulderhuis is het eerste project in Nederland, dat aanbesteed is op basis van een drie dimensionale bouwwerk informatie model (BIM), dat een digitale representatie is van alle fysieke en functionele kenmerken van het gebouw.

Over de naam: Jakoba Mulderhuis

Om diversiteit te verankeren in de huisvesting van de HvA, is ervoor gekozen dit terug te laten komen in de benaming van de gebouwen. In oktober 2021 kreeg het Conradhuis daarom de nieuwe naam Jakoba Mulderhuis. Jakoba Helena (Ko) Mulder, een van de eerste vrouwelijke stedenbouwers, was in belangrijke mate betrokken bij de stedenbouwkundige plannen voor Amsterdam, o.a. bij de tuinsteden in West en Zuid, en het Amsterdamse Bos.