Mu.ZEE

Het Oostendse Mu.ZEE heeft de coronaperiode aangegrepen om het museum grondig te vernieuwen. Naast het strippen van het iconische gebouw met de indrukwekkende glazen gevel, een voormalig warenhuis uit 1948, wordt door een multidisciplinair team gewerkt aan een compleet nieuwe presentatie. De plannen voor de nieuwe indeling en inrichting zijn ontwikkeld door Rotor, een groep van jonge architecten die bekendstaat om het hergebruiken van (bouw)materialen. De kern van hun aanpak zit in het realiseren van een open, transparante structuur, waardoor de oorspronkelijke ruimtelijkheid zoveel mogelijk wordt hersteld. Het museum is vanwege de werkzaamheden sinds 18 januari 2021 gesloten voor het publiek en heropent de deuren op 1 juni 2021.

Van modernistisch bouwwerk naar ‘white cube’

Het indrukwekkende modernistische gebouw werd in 1947 in opdracht van de coöperatieve SEO (Spaarzaamheid Economie Oostende) door de Belgische architect Gaston Eysselinck (1907-1953) ontworpen en deed jarenlang dienst als warenhuis. Een rank skelet uit gewapend beton draagt de drie verdiepingen ‘verkoopruimte’. Deze baadden in het overdadige daglicht dat door enorme glaspuien naar binnen sijpelde. De indrukwekkende ruimtelijkheid van de dubbelhoge onderste bouwlagen met de pakketboot-achtige zijdelingse balkons heeft in de loop der tijd echter geleden onder het toevoegen van extra muren en tussenwanden. Al bij de bouw werden, allicht wegens geldgebrek, de door Eysselinck voorziene glaspuien ter afsluiting van de balkons grotendeels vervangen door metselwerk. Tijdens zijn functie als kunstmuseum werden de monumentale betonnen trappen en andere delen van het oorspronkelijke, open skelet gaandeweg bekleed met wanden in wit geschilderd MDF. Ook de grote raampuien aan de achterkant van het hoofdblok werden bij de ingebruikname als museum dichtgemetseld. Andere ramen, voorheen cruciaal voor het subtiele lichtspel, werden lichtdicht gemaakt. Het gebouw, waarin oorspronkelijk de ruimte en het daglicht een hoofdrol speelden, evolueerde gaandeweg tot een lichtschuwe, gefragmenteerde ‘white cube’.

Warenhuis voor kunst

De oorspronkelijke functie van het gebouw, een warenhuis waarin de bezoeker vrij kan circuleren, vormt nu een belangrijk vertrekpunt bij de nieuwe artistieke keuzes en de manier waarop de collectie zal worden getoond. Om het idee van een open, transparante structuur te realiseren, is het gebouw gestript en teruggebracht naar zijn ruige, industriële basis. Zo werden de dichtgemetselde “pakketboot-balkons” op de eerste en tweede verdieping weer opengewerkt, alsook een trap die zo helemaal vrij komt te staan in de ruimte. De rechthoekige kamertjes die als ‘little white cubes’ zijn ontstaan door het dichtbouwen van de ruimtes, zijn van hun plafonds ontdaan, verticaal in L-vormige segmenten gezaagd en vervolgens verplaatst. Het tot stand brengen van betekenisvolle zichtlijnen en natuurlijke circulatie- en rustmomenten voor de bezoeker waren daarin de leidraad. Waar mogelijk zijn alle ramen die Eysselinck had voorzien weer opengemaakt. Verborgen, donkere ruimtes zijn toegankelijk gemaakt om plaats te bieden aan video en lichtgevoelig werk. Een groot deel van de later toegevoegde wanden is geheel verwijderd, waardoor de oorspronkelijke ruimtelijkheid deels hersteld kon worden. Met de vrijgekomen MDF-platen werd zitmeubilair ontworpen en ter plaatse geproduceerd.

Enige museum voor Belgische kunst

Mu.ZEE is hét kunstmuseum aan zee voor Belgische kunst. Het is de enige plek in de wereld die focust op moderne en hedendaagse kunst uit België, van 1880 tot vandaag. De collectie bevat meer dan 8.000 werken en reist langs de verschillende tijdsperiodes en stijlen, met België als rode draad. Ze bevat werken met grote internationale allure, van Oostendse vertrouwelingen als James Ensor, Léon Spilliaert en Constant Permeke, tot gangmakers als Frits Van den Berghe, Roger Raveel, Raoul De Keyser, en minder bekende, maar evenzeer interessante kunstenaars als Marthe Wéry, Jacques Verduyn en Walter Swennen.