Timeless Box, Skybox Johan Cruijff ArenA, Amsterdam

Wie staat er bij stil dat er golven schuil gaan in de bruine kartonnen dozen, die stil en onopvallend door de wereld bewegen? Het materiaal waarvan ze gemaakt zijn bestaat uit twee platen dik karton waartussen een dunner kartonnen blad op en neer golft. Een papieren golf schept ruimte en structuur. Met die lucht en kreukelzone is het sterk, licht en heeft het zelfs isolerende en beschermende eigenschappen.

Voor het ontwerp in The Timeless Box, een skybox in de Johan Cruijff ArenA in Amsterdam, op uitnodiging van Hans van Veggel en Timeless Investments, werkte architectenbureau ZJA met dit alledaagse materiaal, maar negeerde alle nuttige eigenschappen ervan. Het gaat hier om de schoonheid die is op te wekken door een spel twee soorten golven: machinaal regelmatige, en golven met een natuurlijker regelmaat.      

Wanden van golfkarton

Net als de binnenkant van het golfkarton zijn de wanden in de Timeless Box opgebouwd uit simpele, regelmatige elementen: 6000 platen golfkarton van 6mm dik, naar een geraffineerd ontwerp met de laser-zaag gesneden, plaat voor plaat, en zorgvuldig, met de hand op elkaar gelijmd. Een herhalend proces, waarbij niet één plaat identiek is. Vervolgens werden de duizenden platen één voor één zorgvuldig met de hand verlijmd. Het resultaat is een omgeving die een boeiende visuele en ruimtelijke ervaring biedt, verwijzend naar natuurlijke schoonheid. De zachte, golvende lijnen in wanden, bank en bar-element, zijn vastgelegd in algoritmes die in de natuur ook de vorm van heuvels, rimpelingen in een meer of de ribbelige zandduinen in de woestijn beschrijven.

Parametrische ontwerp-methode

In het sprookje van Repelsteeltje wordt de wanhopige molenaarsdochter opgesloten in een kamer om uit een berg stro goud te spinnen. Ze wordt gered door de verschijning van Repelsteeltje, een geheimzinnige sarcastische dwerg, die inderdaad aan haar spinnewiel goud maakt van stro. De parametrische ontwerp-methode die voor de Timeless Box gebruikt is, tovert uit het van stro gemaakte karton, een soort goud. Dat goud bestaat hier uit een duizelingwekkende ruimtelijke kijk-ervaring. Wie de tijd neemt en van positie verandert, ontdekt kleurnuances, wisselende diepte-effecten, lichte en donkere golven en tegengolven.

Een wiskundig spel

Het materiaal lijkt soms water, dan weer grof geweven stof, dan weer een papieren rots. Al die gedaanteverwisselingen zijn het gevolg van een wiskundig spel met twee soorten golven. De rechte, regelmatige golven in het karton botsen op de sierlijke golven waarin het materiaal gesneden is. Ze doorsnijden elkaar en zo ontstaan patronen van schaduw en weerspiegeling. Een kleine verandering van positie in de ruimte roept schaduwen en nieuwe golfpatronen op.

In de Timeless Box bevind je je binnenin een sculptuur, waar muziek voor de ogen gemaakt wordt van licht, karton en algoritmes. The Timeless Box laat zien dat je met een verfijnd ontwerp, vele uren handwerk en concentratie zelfs met eenvoudig materiaal een ervaring van schoonheid en luxe kunt creëren.

Architect: ZJA

Opdrachtgever: Hans van Veggel en Timeless Investments

[English]

Have you ever noticed the waves that hide inside brown cardboard boxes which move silently and unobtrusively through the world? They are in the material itself, a thin sheet of paper undulating between two thicker sheets of cardboard. These paper waves create space and structure. By trapping air and a having a crushable zone, corrugated cardboard is light, strong and even insulating and protective.

For the design of The Timeless Box, a skybox in the Johan Cruijff ArenA in Amsterdam, commissioned by Hans van Veggel and Timeless Investments, the architectural studio ZJA applied this everyday material, but ignored all the useful qualities. It is about the beauty that can be generated by a combined action of two types of waves: mechanically regular, and waves with a more natural regularity.

Nowadays we use recycled paper to produce cardboard, but traditionally cardboard was made from straw. The fairy tale of Rumpelstiltskin tells us straw can be turned into gold. A king incarcerates a miller’s daughter and orders her to turn a heap of straw into gold using her spinning wheel. She is desperate but is saved by the appearance of a mysterious, sarcastic goblin, who sets himself behind the spinning wheel and magically changes the humble waste material into something precious and hypnotic: gold.

Cardboard sheets

ZJA used an extremely inexpensive material to make The Timeless Box: 6000 sheets of 6mm thick corrugated cardboard sheets. Their spinning wheel was the computer they used to produce a parametric design. The soft, flowing lines in the walls, the bench and the bar are determined by algorithms that in nature describe hills, ripples in a lake or the ribbed sand dunes in the desert. This design was transferred to the cardboard by laser cutter, one sheet at a time. A very repetitive job, but note that not one sheet is identical. Then, echoing the many hours at the spinning wheel in the fairy tale, came the slow and painstaking work of gluing the thousands of sheets on top of each other, one by one. The result is an environment that offers a captivating visual and spatial experience, alluding to natural beauty. And all this without the help of the likes of Rumpelstiltskin.

Sometimes the material resembles water, then again it is like a coarse textile, suddenly changing into a rock formation. All these metamorphoses are the result of mathematically merging two types of waves. The straight, regular waves in the cardboard collide with the many graceful waves that were laser cut into it. These two types of waves intersect, creating shadows and new wave patterns. If you take some time, and move about, you’ll discover many nuances of colour, changing depths, light and dark waves and counter waves. And yes, sometimes you can catch a glimpse of liquid gold.

Cardboard and algorithms

Being in the Timeless Box you are inside a sculpture where music for the eyes is made of light, cardboard and algorithms. Almost as if this was the result of a natural phenomenon. The Timeless Box shows that you can start with very humble and dull material, adding sophisticated design and the value of many hours of hard work and concentration and come up with an experience of beauty and luxury.

Architect: ZJA

Principal: Hans van Veggel and Timeless Investments