Verdichtingsvisie Centrum Eindhoven

De visie voor het centrum van Eindhoven werd ontwikkeld door de gemeente in samenwerking met Winy Maas – sinds 2017 supervisor van de binnenstad van Eindhoven – en MVRDV. Als supervisor sprak Maas met ondernemers, ontwikkelaars en bewoners over hoe de door autoverkeer gedomineerde binnenstad – waar slechts 6.000 mensen wonen en 7,3 procent van de oppervlakte groen is – leefbaarder en bewoonbaarder kan worden gemaakt.

De verdichtingsvisie laat zien hoe Eindhoven op een verantwoorde en toekomstgerichte manier kan groeien. Door de nieuwe verdichting kunnen tot wel 10.000 nieuwe woningen worden gerealiseerd, en daarnaast onderzoekscentra, congrescentra en culturele instellingen aan de binnenstad worden toegevoegd. Gecombineerd met een groenere openbare ruimte en verbetering van de mobiliteit, levert dit een enorme kwaliteitsimpuls op voor zowel het centrum als de rest van de stad.

De verdichtingsvisie is gebaseerd op deelstudies naar vergroening, openbare ruimte en verdichting. In de vergroeningsstudie wordt een radicale ‘groene dip’ voorgesteld. Door overal waar mogelijk lokale planten, struiken en grassen te planten, ontstaat verkoeling en zuurstof, een bos voor de binnenstad. Meer groen is goed voor vogels en insecten, en zal ook een betere afvoer, opslag en filtering van water tot gevolg hebben. De toepassing van zonnepanelen op de daken waar mogelijk, zorgen voor een duurzamere energiehuishouding. Een gereduceerd parkeerbeleid en meer ruimte voor fietsers en voetgangers zorgen voor een leefbaarder en klimaatbestendige binnenstad.

In de studie naar de openbare ruimte wordt een grotere samenhang gecreëerd door nieuwe bestrating en inrichting. Hierdoor ontstaat een nieuw 'tapijt' voor de stad, een rustige, duurzame achtergrond voor de collectie hoogbouw. De nu ontoegankelijke en onherbergzame binnenplaatsen worden geopend via nieuw aan te leggen paden en stegen. De groene daken worden toegankelijk gemaakt door middel van trappen en bruggen, er is tevens ruimte voor cafés en restaurants.

De verdichtingsstudie verenigt twee schijnbaar tegengestelde doelen van groei en versteviging van het imago van ‘Brainport Eindhoven’ versus behoud van de bekende Brabantse gezelligheid. De bestaande bebouwing van circa vier lagen hoog wordt verbeterd en uitgebreid. Deze zogenaamde ‘Eindhovense laag’ vormt de basis voor vergroening van daken en biedt een podium voor hogere bebouwing, de ‘Brainport laag’: een uitzonderlijke collectie iconen die pleinen en openbare ruimtes in de stad accentueren en dankzij hun verschillende programma’s en signatuur Eindhoven aantrekkelijk maken voor bewoners en investeerders.

‘Ons plan verbetert de schaal van de binnenstad enorm door de zogenaamde Eindhovense laag uit te breiden, te verbeteren en te intensiveren. Deze laag fungeert als een podium voor een groen park op de top, een “Eindhovens Nationaal Park”, verbonden door trappen en bruggen,’ zegt Winy Maas. ‘Het dient als basis voor een prachtige en ongekende Eindhovense Collectie van hoogbouw die Eindhoven nog karakteristieker zal maken!’

Aan de totstandkoming van de verdichtingsvisie ging een intensief samenspraakproces vooraf. Eind 2019 organiseerde de gemeente een gesprek voor bewoners, belangenorganisaties en andere belanghebbenden. Samen met een online enquête en andere initiatieven leverde dit veel reacties op wat de grote betrokkenheid van Eindhovenaren bij de ontwikkeling van hun stad laat zien. De verschillende inzichten zijn gebruikt om de visie verder aan te scherpen. Met een aantal verbeteringen zoals het vergroenen van de openbare ruimte en betere bestrating is op sommige plekken al begonnen.